Podstawy prawne i normy regulujące przeglądy gaśnic
Pierwszym krokiem do skutecznego programu kontroli jest zrozumienie, kto i co dokładnie wymaga przeglądu. Obowiązek wykonywania przeglądów gaśnic co najmniej raz w roku wynika z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. oraz z normy PN-EN 3. Dodatkowo norma PN-EN 1866-2 opisuje kryteria dla gaśnic przewoźnych, które często spotykamy w halach produkcyjnych i magazynach. Wszystkie zapisy zobowiązują pracodawcę do zapewnienia, że sprzęt przeciwpożarowy pozostaje sprawny przez cały cykl użytkowania, a potwierdza to protokół z kolejnego przeglądu gaśnic.
Zakres kontroli formalnej
- ważność świadectwa dopuszczenia CNBOP,
- czytelność tabliczki znamionowej,
- kompletność plomb i zabezpieczeń transportowych.
Konsekwencje prawne uchybień
Niewykonanie obowiązkowego przeglądu gaśnic grozi mandatem do 500 zł oraz nakazem natychmiastowego usunięcia nieprawidłowości, co może zatrzymać produkcję w szczycie sezonu.
Parametry techniczne sprawdzane podczas przeglądów gaśnic
Podczas każdej wizyty serwisant ocenia cztery kluczowe elementy: ciśnienie, masę środka gaśniczego, stan zaworu oraz drożność węża. Pomiar ciśnienia wymaga manometru wzorcowego; odchyłka powyżej 10 % względem wartości nominalnej dyskwalifikuje urządzenie. Masa środka gaśniczego nie może spaść więcej niż o 5 % – w innym razie gaśnica kierowana jest do napełnienia albo wymiany.
Tabela minimalnych wartości kontrolnych
| Typ gaśnicy | Nominalne ciśnienie | Dopuszczalny spadek |
|---|---|---|
| Śniegowa 2 kg | 55 bar | 5,5 bar |
| Proszkowa 6 kg | 15 bar | 1,5 bar |
| Piana 9 l | 12 bar | 1,2 bar |
Najczęstsze uszkodzenia techniczne
- pęknięcie węża z powodu promieni UV,
- korozja zbiornika na spoinach,
- nieszczelny zawór bezpieczeństwa powodujący utratę ciśnienia.
Ergonomia i rozmieszczenie w świetle przeglądów gaśnic
Efektywny sprzęt to nie tylko sprawna mechanika, lecz także łatwy dostęp. Podczas rutynowych przeglądów gaśnic weryfikuje się, czy każda sztuka znajduje się maksymalnie 1,5 m nad podłogą i w odległości do 30 m od potencjalnego źródła pożaru. Gaśnica nie może być zasłonięta regałem ani zablokowana paletą z towarem – kryteria te sprawdza się wzrokowo i fotograficznie, a wyniki odnotowuje w protokole kontrolnym.
Check-lista dla brygadzisty
- Upewnij się, że piktogram nie jest przekręcony.
- Sprawdź, czy gaśnica stoi na posadzce bezpośrednio, czy w wymiennym uchwycie.
- Zgłoś logistykowi, jeśli w ciągu tygodnia pojawiła się trwała przeszkoda w zasięgu 1 m.
Częstotliwość serwisu a specyfika zakładu – kiedy zwiększyć liczbę przeglądów gaśnic?
Standard „raz w roku” to absolutne minimum. W obiektach wysokiego ryzyka – galwanizerniach, lakierniach proszkowych czy sortowniach odpadów – praktykuje się kwartalne przeglądy gaśnic obejmujące kontrolę masy oraz test działania zaworu odcinającego. Jeśli w zakładzie pracują wózki widłowe z napędem gazowym, zwiększona wibracja może przyspieszyć poluzowanie elementów, co uzasadnia skrócenie interwału między przeglądami.
Wskaźniki ryzyka podwyższonej częstotliwości
- temperatura robocza > 35 °C,
- obecność pyłów przewodzących prąd,
- sześć i więcej fałszywych alarmów w roku.
Optymalizacja kosztów
Łączenie kontroli gaśnic z serwisem hydrantów i klap oddymiających obniża wydatki o 15–20 %, dzięki czemu budżet utrzymania ruchu pozostaje pod kontrolą.
Dokumentacja i raporty z przeglądów gaśnic – jak nie zgubić ważnych danych?
Protokół z każdego przeglądu gaśnic musi zawierać datę, nazwę serwisanta, numer fabryczny urządzenia, wyniki pomiarów oraz wnioski. Warto korzystać z cyfrowych systemów CMMS, które automatycznie przypominają o terminie kolejnej kontroli i przechowują zdjęcia potwierdzające stan obudowy. Przejrzyste archiwum przyspiesza audyt PSP oraz ogranicza spory z ubezpieczycielem po ewentualnym zdarzeniu.
Elementy wzorcowego protokołu
- Unikalny numer z kodu QR na gaśnicy.
- Wartość ciśnienia z dokładnością 0,1 bar.
- Oficjalna pieczęć firmy serwisowej i podpis jej przedstawiciela.
- Adnotacja „sprawna” / „warunkowo sprawna” / „do wycofania”.
Bezpieczne przechowywanie danych
- kopia w chmurze z dostępem dla audytora,
- lokalny backup na serwerze BHP,
- segregator papierowy jako rezerwa awaryjna.
O czym pamiętać tuż po przeglądzie gaśnic? (wezwanie do działania)
Natychmiast uaktualnij tablicę informacyjną z datą kolejnej kontroli, usuń z produkcji egzemplarze oznaczone do wycofania i przeprowadź krótką odprawę z brygadzistami, by przypomnieć, gdzie znajdują się najbliższe, w pełni sprawne urządzenia – to proste kroki, które bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo Twojego zespołu i ciągłość procesu produkcyjnego.